Ministerstwo Finansów informuje, że do tej pory wystawiono ponad 20 tysięcy faktur na podmioty, które zostały wykreślone z listy płatników VAT. Dlatego przed podjęciem jakiejkolwiek współpracy z innym przedsiębiorcą warto sprawdzić, czy nadal figuruje on w rejestrze: sprawdzanie statusu podmiotu w VAT.
Pamiętajmy, że nie ma obowiązku informowania płatnika o skreśleniu go z listy, więc nawet sam zainteresowany może o tym fakcie po prostu nie wiedzieć. Co jednak zrobić w przypadku, gdy już po wystawieniu faktury dowiemy się, że nasz kontrahent został z rejestru wykreślony? Czy można odliczyć VAT z takiej faktury?
Ponad 55 tysięcy wykreślonych podmiotów
Obowiązująca od stycznia nowelizacja ustawy o podatku od osób i usług pozwoliła organom podatkowym na zintensyfikowanie swoich działań, co doprowadziło do tego, że z rejestru podmiotów VAT zniknęło już 55 559 firm. Dlatego Ministerstwo Finansów pozwala na sprawdzenie statusu płatnika za pomocą numeru NIP. Jeśli po otrzymaniu od kontrahenta faktury okaże się, że nie figuruje on w rejestrze, urząd skarbowy może zakwestionować odliczenie podatku od tej faktury.
Okazuje się jednak, że faktury potwierdzające przebieg rzeczywistych transakcji, wystawione przez istniejący podmiot gospodarczy dają prawo do odliczenia bez względu na to, czy podmiot ten został wykreślony z rejestru. Dlaczego?
Odliczenie VAT z faktury wystawionej przez wykreślonego z rejestru podatnika
Według artykuł 88. ust. 3a ustawy o VAT odliczenie podatku nie można dokonać w sytuacji, gdy:
- fakturę wystawił podmiot fikcyjny,
- potwierdzona fakturą transakcja nie podlega opodatkowaniu,
- faktury dokumentują transakcje, do których nigdy nie doszło,
- kwoty podane na fakturach są nieprawdziwe,
- faktury i faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego.
Co prawda wykreślenie z rejestru podmiotów VAT spowodowane może być spełnianiem przez przedsiębiorcę jednego z powyższych kryteriów, jednak zdarzają się również przypadki błędnego lub zbyt szybkiego wykreślenia firmy. Według doradców z sage.com:
Jeśli podmiot w rzeczywistości prowadzi działalność gospodarczą, ze względu na wykazywany obrót ma obowiązek rozliczać się jako podatnik VAT i wystawia faktury VAT dokumentujące dokonane transakcje w przekonaniu, że posiada status czynnego podatnika VAT, a odbiorca tych towarów lub usług akceptuje te faktury, to nie ma podstaw do zakwestionowania odliczenia podatku VAT przez nabywców jego towarów lub usług na podstawie wyżej wymienionych punktów.
W tego typu sytuacjach wielu podatników powołuje się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 22.12.2010 roku. Według orzeczenia podatnik może odliczyć podatek z faktur wystawionych przez niezarejestrowanego jako płatnik VAT przedsiębiorcy, jeśli faktura potwierdza wykonanie rzeczywistej czynności przez dostawcę usługi oraz została opodatkowana, podatek należny z faktury został zapłacony jej wystawcy, a faktura zawiera nr NIP wystawcy (nawet, jeśli nie figuruje on w momencie wystawienia faktury w rejestrze).